E-health is een hype!

Stellingen ‘e-health’ voor Clingendael European Health Forum 2012, aanstaande woensdag in Den Haag. Hieronder hebben we voor een aantal thema’s voor de Nederlandse Zorgwereld een zeer korte toelichting en een aantal ‘prikkelende’ stellingen op een rij gezet. Deze zijn niet direct te onderbouwen met data van ons onderzoek maar zijn vrije associaties bij het onderwerp.

Definitie e-health

In de discussie over e-health worden veel verschillende termen gebruikt die enigszins dezelfde ontwikkelingen beschrijven. Hierdoor is het niet altijd meer duidelijk wat er met e-health word bedoeld. Prikkelende stellingen die hierbij zouden kunnen horen:

‘De term ‘e-health’ is teveel een hype maar niemand weet eigenlijk wat er precies mee wordt bedoeld’.
‘E-health’ wordt net als innovatie over het algemeen teveel gezien als iets additioneels terwijl het juist ‘busines as usual’ zou moeten zijn’.

Bewijslast e-health

Over de bewijslast voor de effectiviteit van e-health toepassingen bestaat (veel) discussie. De discussie spitst zich toe op de gehanteerde uitkomstmaten, de veelheid en slecht ontworpen pilots en de eventueel gebrekkige zeggingskracht van beschikbare data. Prikkelende stellingen die bij dit onderwerp zouden kunnen horen:

‘Vooralsnog zijn er nauwelijks e-health toepassingen die buiten een veilige testomgeving hun nut hebben bewezen’.
‘Om e-health echt succesvol te laten zijn moeten we eerst nieuwe uitkomstmaten ontwikkelen om het succes ervan te evalueren’.

Patiënten

E-health zal ontegenzeggelijk grote gevolgen hebben voor de wijze waarop patiënten hun zorgproces ervaren. Het is daarmee de belangrijkste doelgroep voor e-health. De gevolgen voor patiënten kunnen zowel positief als negatief worden uitgelegd en zijn erg casusspecifiek. Prikkelende stellingen die hierbij zouden kunnen horen:

‘De zelfredzaamheid van patiënten wordt niet groter door e-health’.
‘Uitgebreide toepassing van e-health zal de patiënt ook opzadelen met onwenselijke nieuwe verantwoordelijkheden’.
‘Belangrijker dan investeren in de techniek onder e-health is het beïnvloeden van het gedrag van patiënten die ermee moeten werken’.

Professionals / zorgverleners

Professionals / zorgverleners zijn naast patiënten de belangrijkste doelgroep die (moeten gaan) werken met e-health toepassingen. Hun betrokkenheid en toewijding is daarom van cruciaal belang. Prikkelende stellingen die bij dit onderwerp zouden kunnen horen:

‘Professionals zien e-health teveel als mogelijkheid de patiënt te volgen buiten de kliniek in plaats van hen in hun positie te versterken’.
‘Professionals zijn de echte drijvende kracht achter e-health innovaties’.
‘Belangrijker dan investeren in de techniek onder e-health is het beïnvloeden van het gedrag van de professionals die ermee moeten werken’.

Maatschappelijke kosten / baten

E-health wordt gezien als een waardevolle ontwikkeling in de zorg die kan bijdragen aan het vinden van oplossingen voor de uitdagingen waar de zorg voor staat in de komende jaren. De optelsom van maatschappelijke kosten en baten moet echter nog worden gemaakt. Prikkelende stellingen die hierbij zouden kunnen horen:

‘E-health leidt in potentie tot betere kwaliteit en meer patiëntenmacht; maar voorlopig vooral dat laatste’.
‘Zolang zorgverzekeraars niet op outcome/resultaat voor de patiënt inkopen wordt investeren in e-health innovaties eerder als belasting dan als uitweg voor de stijgende zorgkosten gezien’.

Toekomst

De verwachtingen over e-health zijn hooggespannen o.a. omdat de technologische ontwikkelingen enorm snel gaan en het oplossingen kan bieden voor de uitdagingen waar de zorg in de (nabije) toekomst voor staat. Prikkelende stellingen die hierbij zouden kunnen horen:

‘E-health zal niet leiden tot een revolutie maar enkel de vorm van huidige dienstverlening op elementen veranderen’
‘E-health is de aanzet tot een niet te stoppen beweging naar een totaal andere manier van zorgverlening; zowel in organisatie als in behandelingen’

Reacties op bovenstaande stellingen zijn welkom.