Het komt nooit meer goed…

Of die redactie van Nieuwsuur elke keer Barbara Baarsma uitnodigt om commentaar te geven op economische ontwikkelingen omdat ze zo deskundige is of vanwege het feit dat ze er goed uitziet, daar ben ik nog steeds niet achter. Feit is wel dat de SEO-directrice vandaag tegenover de alwetende Twan Huys weinig zinnige zaken zat te debiteren. Gewauwel van een econome in crisistijd, het kan alle kanten op, maar vooral de verkeerde. Jawel hoor. Wie ook dan nog een beetje meekrijgt van het CPB-rapport over de Kunduzsamenzwering en de gevolgen voor de Nederlandse samenleving en vervolgens de dag afsluit met de documentaire Off thé Grid van Alexander Oey, waarin een scherp beeld geschetst wordt van de aftakeling van de federatie der Staten van Amerika (46 van de 50 staten failliet en een zesde van de bevolking die leeft onder de armoedegrens) gaat zeer zwaarmoedig de trap op en kruipt het bed in met het gevoel van ” dit komt nooit meer goed”.

En ik moet zeggen, ik heb de verpaupering van grote delen van de VS de voorbije jaren zien geschieden. Bush krijgt daarvoor – zo blijkt uit recent Gallup-onderzoek – van de meeste Amerikanen de schuld, maar Obama gaat ook niet vrijuit. Een kleine meerderheid van de Amerikanen verwijt hem dat hij tot op heden te weinig heeft gedaan om het tij te keren. En dus de-asfalteren de Amerikanen hun lokale wegen, omdat ze het onderhoud niet kunnen betalen, worden er duizenden huizen maar gesloopt omdat de bezitters hun hypotheeklasten nooit meer kunnen dragen en wordt de Amerikaanse middenstand de nek omgedraaid door Walmart en andere ketens die Amerika bedelven onder karrenvrachten aan Chinese producten, terwijl de eigen maakindustrie verkruimeld.
Ach, het is de VS maar. Eigen schuld, dikke bult.
Tja, dat mag gedacht worden, maar wie luistert naar het gewauwel van economen en politici kan toch niet langer geloven dat het in Europa zoveel beter gesteld is. Griekenland failliet, Spanje en Portugal volgen, Ierland en Italië eveneens en ons Nederland, dat worstelt opeens met nationale schulden, een groeiende werkloosheid en een afkalving van de kredietwaardigheid. Dus roepen de neoliberalen (en dat worden er steeds meer nu ook GroenLinks en D66 tot die beweging zijn toegetreden) we moeten bezuinigen, iedereen moet er aan geloven, we kunnen er niet onderuit. Steeds dat we.
Alsof we – even collectief blijven denken – inmiddels vergeten zijn wie de eigenlijke schuldigen zijn aan de economische ellende van vandaag de dag? Waren dat die bankiers niet, waren dat niet die financiële instellingen?
Het lijkt Goddomme wel of de veroorzakers van een mondiale crisis en masse in de luwte beland zijn en in alle rust alle stormen aan zich voorbij kunnen laten gaan. Miljarden hebben de banken de voorbije jaren uit staatsruiven gevreten om hun eigen onvermogen weer met publiek geld te herstellen en nu de economie in heel de eurozone – op een beetje Duitsland na – in een diep dal blijft zitten moeten die door regeringen gevoteerde publieke middelen aan de financiële sector weer op de gewone man, Jan met de Pet, Henk en Ingrid of hoe ze ook mogen heten verhaald worden.
En als we het dan toch over economen hebben, waarom zijn er in Nederland geen economen te vinden als bijvoorbeeld de Brits/Zuid-Afrikaanse Ann Pettifor die al jaren vindt dat het openbaar bestuur in de Westerse landen zich voor het karretje laat spannen van de big financials, die in 2003 in haar boek The Credit Crunch de huidige mondiale crisis voorspelde als als voorvrouw van the New Economics Foundation probeert regeringen weer op het -aan de tijd aangepaste – Keynesiaanse pad te krijgen. Simpelweg komt dat neer op hervormen van het financieel beleid en zorgen dat er publiek geld beschikbaar komt om in het publieke domein weer investeringen gedaan worden.
Als nationale overheden er voor kiezen om rigoureus te bezuinigen (wat in het Verenigd Koninkrijk en in Nederland gebeurt) raakt dit de burger, de werkende burger het eerst en het hardst, die gaat minder besteden, wat betekent dat de omzetten van bedrijven dalen, wat resulteert in ontslagen en een steeds verder vastlopende economie. Pettifor vindt de staatssteun aan commerciële banken volstrekt misplaatst.In Engeland hebben ze gezamenlijk al meer dan 185 miljard opgesoupeerd aan publieke middelen terwijl ze hun zaakjes nog lang niet op orde hebben, maar rustig verdergaan met hun bonussen en wanbeheer.
Pettifor heeft onderzocht hoe de lastenschuldontwikkeling van burgers en overheid zich de voorbije jaren heeft ontwikkeld ten opzichte van de schuldenlast van financiële instellingen en komt tot de conclusie dat zowel de staatsschuld als de schulden van de gewone man weliswaar groeiden, maar lang niet zo proportioneel als de lastenschulden van bank en verzekeringswezen. Kortom; de banken waren de boosdoeners en zijn het nog steeds, maar daar hoor je Barbara niet over. Laat staan De Jager of Rutte.

Voor de echte liefhebber:

ann-pettifor-speech-notes-for-presentation-to-the-winning-labour-conference-doncaster-19th-may-2012