Ambitieloos Zeeland

Ach arm Zeeland, ambitieloos kleiland ver van het dynamische centrum van ons klein landje vol reuring. Ach, arme Zeeuwen, stelletje seuten da judder da binne, geen ambities voor jullie kinderen. Hoe moet dat toch verder? Uit een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat de ouders van Zeeuwse kinderen minder ambitieus zijn als het gaat om opleidingsniveau dan het landelijk gemiddelde en dat zou dan komen door de afwezigheid van een universiteit. Nou en? Ik woonde ooit in een dorp te Zeeuws-Vlaanderen waar de ambitie van de basisschooljeugd van mannelijke kunne zich eenduidig manifesteerde in het antwoord op de vraag “Wat willen jullie later worden?” “Vrachtwagenchauffeur bij Scheerders!”

Niet lang daarna heb ik mijn kinderen onderricht laten volgen op een school in een naburige plaats.

Het is natuurlijk absoluut waar dat in een regio waar oudere mensen een benedengemiddeld opleidingsniveau hebben de noodzaak om sociale mobiliteit te stimuleren niet overal aanwezig is, maar om nu botweg te stellen dat er geen ambities zouden zijn gaat ver, wellicht te ver en het al dan niet bestaan van een universiteit speelt daarin slechts een kleine rol. Zeker, de universiteit van Groningen is een motor voor allerhande ontwikkelingen in het noorden op het gebied van zorg, wetenschap en innovatie. Dat ontberen we zeker in het Zeeuwse, zo’ n motor en de HZ kan die rol bijlangena nog niet vervullen en dat zal niet gebeuren ook.

Toch zijn we in Zeeland lang niet zo seutig als die Groningse onderzoeker denkt dat we zijn. Twee recente onderzoeken, ook van wetenschappelijke kwaliteit – van mijn buurjongen Ever van den Berg (Braindrain uit Zeeuws-Vlaanderen, Universiteit van Utrecht 2010) en dat van mijn eigenste dochter Nicky (Destination Elsewhere, Rural Youth Exodus in Zeeuws-Vlaanderen, London School of Economics LSE, 2011) laten juist zien dat middelbare scholen in Zeeuws-Vlaanderen juist een sleutelrol spelen in de ontgroening en braindrain van een deel van Zeeland. Door hoge opleidingseisen te stellen en te handhaven – en en passant heel wat jongeren examens te laten afronden met prima cijfers – faciliteren de scholen de braindrain, stimuleren ze de uittocht van het Zeeuws verstand naar ergens.
Geen ambitie? Ik durf dat te betwijfelen. Zie hoe de jeugd de voorbije jaar is uitgewaaierd, zie waar ze terecht zijn gekomen, zie wat ze doen…
Zelf heb ik met mijn vrouw vier kinderen opgevoed, ze zijn allevier gaan studeren, twee universitair, twee HBO, van de vier woont er eentje in London, de overige houden zich op in de agglomeratie Rotterdam. Het waarom is zo simpel als wat. In Zeeland konden/kunnen ze hun ambities niet waarmaken. Dat geldt niet alleen voor ons jong grut, maar voor heel veel jonge mensen.

Het ontbreekt de Zeeuwen niet aan ambitie om hun kroost te laten studeren, het ontbreekt Zeeland alleen aan mogelijkheden om de jeugd hun ambities waar te kunnen maken. Het ontbreekt Zeeland aan kansen!

Daar moet Barbara Oomen, directeur van de University College in Middelburg, zich zorgen om maken. Niet om een niet al te best Groninger onderzoek.