De bouwsector is voor een provincie als Zeeland van groot belang. Dat wordt gemakshalve nog wel eens vergeten, zeker de laatste jaren waarin de provinciale maakindustrie gemarginaliseerd wordt, de landbouw zucht (zoals altijd) en de visserijsector bijkans weggesaneerd is. Hoezee, we hebben het toerisme nog, maar ook die sector heeft de laatste jaren klappen mogen ontvangen die ze niet een twee drie te boven is. De omzet in de bouw daalt door de crisis ook. Van 526 miljoen euro in 2009 naar 473 miljoen in 2010. Maatregelen in het kader van de crisisherstelwet en een BTW-aanpassing maakten dat 2011 wat lucht gaf (509 miljoen omzet) maar 2012 deed de sector niet herstellen, integendeel. Bouwend Nederland, de vereniging voor bouw en infrabedrijven verwacht in 2013 een verdere daling van de bouwproductie met 5 procent, na de 7 procent in 2012. De hoop is er op gevestigd dat in 2014 een kentering zich aandient, maar de maatregelen van dit kabinet lijken vooralsnog niet echt bevorderlijk voor dat herstel. Verwacht wordt dat de BTW-aanpassing voor verbouwingen en dergelijke van het hoogste naar het 6 procenttarief de wat kleinere bedrijven in de sector – en dat zijn er vele – enig soelaas kan bieden, maar ook niet meer dan dat.
Dit en volgend jaar gaan er in de sector vrijwel zeker 27.000 banen teloor en dat is nogal wat. Ook in Zeeland zullen bedrijven onder druk komen te staan. En dan gaat het vooral om de wat kleinere bedrijven, omdat slechts 13 procent van de Zeeuwse bedrijven zich groot mag noemen en een omzet heeft van meer dan 10 miljoen.
Een deel van de in dit stuk vernoemde cijfers zuig ik niet uit de duim, ze zijn afkomstig van Eric de Ruijsscher, voorzitter van de afdeling Zeeland van Bouwend Nederland. De Ruijsscher hield vorige week in Axel een voordracht voor de Brabants-Zeeuwse Werkgevers in Axel over zijn vereniging, de crisis in de bouw in het algemeen en specifiek in Zeeland.
Het verhaal van De Ruijsscher was geen prettig verhaal. Wie de kille cijfers ziet, de fors dalende of stijgende (naar gelang het onderwerp) statistieken bekijkt en de voorzichtige toekomstverwachtingen van de ondernemers in de sector – vooral ook in Zeeland- op een rijtje zet kan niet anders dan tot de conclusie komen dat het roer om moet. Dat de rijksoverheid alles in het werk moet stellen om het vertrouwen in de (woning) markt weer te herstellen, dat provinciale en lokale overheden daadkracht en durf moeten tonen door te investeren in de openbare ruimte in plaats van projecten op de lange baan te schuiven om zo begrotingstechnisch wat ademruimte te scheppen in de gemeentelijke begrotingen.
Entameren in plaats van traineren (maar houdt dat een gemiddelde wethouder maar ’s voor).
Nee, laten we als provincie maar miljoenen stoppen in volstrekt onrendabele zaken als die biobased economyprojecten in de Kanaalzone, laat Delta maar weer afvalverwerker gaan opkopen in plaats van dat geld te gebruiken om Zeeland digitaal toekomstbestendig te maken, nee, stop maar miljoenen in het schoonmaken van een fosforfabriek waarvan de revenuen jarenlang in bakken naar schimmige figuren gegaan zijn, die nu na het falen van Thermphos nog een slaatje willen slaan uit het faillissement.
Durf is in Zeeland in bestuurlijke kringen een schaars voorkomende eigenschap en De Ruijsscher weet dat, maar zal het nooit zeggen. De Zeeuwse voorzitter der bouwers is een mild mens die liever met gematigd optimisme hoopt bestuurders en werkgevers te bewegen om te kiezen voor voorzichtige investeringen. Of dat lukken gaat weet ik niet.
Bouwend Nederland zal niettemin de komende tijd van zich laten horen op radio en tv, met spotjes en sociale mediacampagnes (de nieuwe voorzitter Maxime Verhagen weet daar wel weg mee), want ja, de welvaart van een land wordt nog altijd gemeten aan de omzet van cement en stenen.
