Elk jaar, zo net voor het zomerseizoen, is er wel een Belgische volksvertegenwoordiger (of een Vlaamse in het eigen parlement) die het nodig vindt om de Minister van de Noordzee te vragen of het mosterdgas bij Knokke er nog veilig bijligt of het seizoen nu gruwelijk verstoord kan worden door lekkende bommen uit den Groten Oorlog. Dit jaar was het Nva-senator Sabine Vermeulen die zich naar aanleiding van publicaties in het wetenschapsblad Eos wat zorgen was gaan maken.
Maar nee, wist Minister van de Noordzee, Johan Vandelanotte, de Keizer van Oostende, er is niets om ongerust te zijn of te worden. Volgens de minister worden er geregeld staalnames gedaan. Voor het laatst gebeurde dat in september 2012. Tussen 1995 en 2012 waren er tien keer controles, met bemonstering van 493 staalnamepunten, en waren er tot op heden geen aanwijzingen van stoffen in het sediment of het water.
Mooi is dat, zo’n jaarlijks terugkerende ceremonieel van serieuze vragen en een sussende bewindsman. Maar neemt niet weg, dat die krengen er liggen. Pal voor de kust van Cnoc-la Zoute, 300 tot 1500 meter van de boulevard, op een paar kilometertjes van het grensreservaat Het Zwin en Cadzand-Bad. Ruim 35.000 ton oorlogsmunitie uit de Eerste Wereldoorlog, daar gedumpt in 1919 en later en nooit opgeruimd. Naar schatting 1500 ton aan mosterdgasbommen liggen er tussen het oorlogstuig. En vooral de toestand van dat spul baart – zo jaarlijks tegen het zomerseizoen – politici van verschillend slag zorgen. Want ja, de tijd verstrijkt, dat oorlogstuig wordt ouder en zwakker en eens moet het toch eens mis kunnen gaan….
Nou is het goed dat de Paardenmarkt, de zandbank waarop het tuig gestort is, verboden is voor schepen, vissers en wat al niet meer en steeds groter en ondieper wordt. De munitie ligt bijgevolg (zo hebben metingen uitgewezen) onder een zandlaag van een, twee meter dik, die als een beschermende deken over het springtuig is getrokken. Ooit dachten de Belgen nog aan de ruiming van het spul. De munitie zou geborgen worden en in Houthulst in een speciale GrotenOorlogfabriek onschadelijk worden gemaakt. Ik ben ooit in Houthulst op het terrein geweest waar die installatie zou komen geweest en schrok van de munitie die daar – uit de velden van West-Vlaanderen – al was opgeslagen en onschadelijk moest worden gemaakt. Met een deel is dat gelukt, gedaan, maar met veel oorlogstuig niet en die fabriek – ach ja, die is er nooit gekomen. Voor het oorlogstuig in zee rekent men in België nu de zee als bondgenoot, maar hoe lang blijft dat duren.
De zee is per slot van rekening een dynamisch milieu, verandering is aan de orde van de dag. Door menselijk ingrijpen kan dat nog eens verhevigd worden. Bij de uitbouw van de buitenhaven van Zeebrugge werd dan ook een sedimentverschuiving op de stortplaats vastgesteld. Er ontstond een erosiezone ten noordoosten en een sedimenttoename aan de andere kant ervan.
De senator merkte dan ook wijs op:”Het is duidelijk dat door menselijk ingrijpen de erosie sterk kan toenemen. Als de experts besluiten de munitie te laten waar ze is, moeten ze er wel voor zorgen dat er niets kan gebeuren. De zee leeft immers en er zijn in de Noordzee nu eenmaal stromingen en menselijk ingrijpen kan de situatie snel wijzigen.”
Maar alla, volgens de Belgische Minister van de Noordzee bestaat er vooralsnog geen enkele reden om ons zorgen te maken. Het toeristenseizoen kan gewoon zijn aanvang nemen…
