Vieze en schone handen in Terneuzen

Op social mediakanalen wordt gewag gemaakt van het feit dat de Terneuzense kandidaat-wethouder voor Top/Gemeentebelangen, de oud-journalist Frank Deij, gelieerd zou zijn geweest aan de Terneuzense softdrugs-supermarkt Checkpoint. Goed, het is verkiezingstijd en hoewel een heel matte, moet er wat met modder worden gegooid. Ja, Frank Deij was ooit woordvoerder van Checkpoint en wel in de tijd dat het de zaak van Willemsen voor de wind ging en er dagelijks 2500 tot 3000 – vooral Franse en Belgische – softdrugsgebruikers naar Terneuzen reisden om in de Scheldestad hun inkopen te doen.
In die tijd was er sprake van verkeersoverlast, liepen er allerhande onderzoeken ook bijvoorbeeld naar mogelijke verplaatsingen van de coffeeshops, maar was ook de drugsgerelateerde criminaliteit en de straathandel tot bijna niets teruggelopen. In die tijd trad Deij op als woordvoerder van Checkpoint, omdat – zo hij zelf zei – ‘de schoorsteen ook bij hem moest blijven roken”.

Het was overigens in een tijd dat wel meer collegeleden direct met Checkpoint te maken hadden. Zo was de huidige TOP-wethouder Pim Broekhuijsen in die tijd directeur van het bouwbedrijf dat de Checkpointzaak bouwde en stelde scheidend PvdA-wethouder Co van Schaik voor dat Terneuzen al eerste in den lande de legale wietteelt op zich zou nemen. Van Schaik zorgde er verder voor – het staat letterlijk in het laatste VNG magazine – dat er bewegwijzering kwam naar de coffeeshop en en passant liet hij ook nog een nood-parkeerterrein aanleggen. “Dat op zich was al provocerend”, meldt laatstgenoemde in datzelfde magazine. Al het bovenstaande werd uitgevoerd onder het gezag van burgemeester Jan Lonink, die indertijd voorop liep bij bestuurdersgroepen die ijverden voor legaliseren van de wietteelt, een versoepelingen van de gedoogregels en het ontcriminaliseren van de (soft)drugssector. De burgemeester verwerd tot grote deskundige en verzorgde als expert lezingen tot in Bologna toe.

Wat er daarna gebeurde is genoegzaam bekend. De expansie van Checkpoint was justitie – en vooral crimefighter Jo Valente – een doorn in het oog. Op last van het OM in Middelburg viel de politie tweemaal de softdrugssuper binnen en legde beslag op handelsvoorraden die de toegestane hoeveelheid van een halve kilo tientallen malen overschreden. Checkpoint wachtte vervolging en de eigenaar werd ervan beticht leiding te hebben gegeven aan een criminele organisatie. Dat laatste kon het OM niet hard maken in eerste instantie en de uitbater kwam er vanaf met een milde straf, maar dat zinde justitie niet, een hoger beroep was het gevolg. En uiteindelijk ging het OM in cassatie. De nieuwe Checkpointzaak dient komende zomer.

En om die reden is het momenteel in Terneuzen not-done om maar iets over Checkpoint, softdrugs of het legaliseren van van de wietteelt te zeggen. Politiek Terneuzen wil er niets over horen, de toestand in de stad is verbeterd, de drugstoeristen zijn er niet meer, de straathandel bestaat, maar is redelijk beheersbaar en Terneuzen mag en moet vooral niet meer geassocieerd worden met die oude geschiedenis. Om die reden had de raad er een maand geleden ook moeite mee dat Lonink het burgemeestersmanifest voor een legale wietteelt persoonlijk zou onderschrijven. Na veel over en weer gepraat tijdens de raadsvergadering kreeg Lonink de vrije hand om achteraf – per mail – zijn handtekening onder het stuk te zetten, maar hij moest er vooral niet naar toegaan en zich als voorvechter van legaliseren manifesteren. De raad wou rust aan het softdrugsfront.

Of het rustig blijft durf ik in twijfel te trekken. Begin juli zal in Amsterdam de advocaat van Willemsen, André Beckers, alles uit de kast halen om de rechter duidelijk te maken dat de gemeente Terneuzen het bedrijf van zijn cliënt op allerlei manieren faciliteerde, gedoogde en hielp. Als Checkpoint een criminele organisatie zou zijn geweest had een overheid dit natuurlijk – zo is de redenering – nooit, maar dan ook nooit gedaan.