De elf punten van kritiek van Cees Freeke

Cees Freeke, oud-belastinginspecteur en tegenwoordig weer controlerend raadslid voor zijn eigenste ouderenpartij 55 Terneuzen, zal de komende weken in de reguliere pers hooguit een paar regeltjes kunnen krijgen om zijn kritiek op het Terneuzense bestuur te verwoorden. Dat is jammer, want Cees heeft – spijtig genoeg – nogal wat woorden nodig. Kan ook zijn dat er nogal veel is in Terneuzen om kritisch over te zijn.

Hoe het ook zij. In elf punten samengevat. De beschouwing van 55 Terneuzen met als titel:
‘Jelle zal wel zien’

1. Nieuwe melkkoe; de riool’belasting’.
Het college heeft een nieuwe melkkoe gevonden: de rioolheffing. Deze heffing is een vergoeding van de burger aan de overheid voor een bepaalde typische overheidsdienst.

Desgevraagd antwoordt het college dat ‘de € 350.000 in de begroting van 2014 volledig betrekking heeft op de rioolheffing. Aan lasten in 2014 zijn € 4.519.000 geraamd, terwijl de opbrengst incl. 3% verhoging uitkomt op € 4.158.000,-.’
‘Dit resulteert in een belastingvrije ruimte van € 361.000 wat wij voorzichtigheidshalve hebben afgerond op € 350.000,-.’, aldus het college.

Overigens verdient de methode van raadsleden bedienen met antwoorden geen navolging. Niet voor het front van de troepen ‘ruiterlijk toegeven’ maar het vluchten naar ‘u krijgt schriftelijk antwoord’.

2. Rouleren van de accountant is logisch en correct
Een termijn van acht tot tien jaar is een redelijke wissel. Die termijn is nu verstreken. De huidige accountant, Deloitte, behoort met KPMG, PricewaterhouseCoopers, Ernst Young tot de Big Four. KPMG en PricewaterhouseCoopers zijn zelf in opspraak, zodat de keus in beginsel op Ernst Young zou kunnen vallen.

3. De (verborgen) agenda van de Tafel van 15
Dit epistel zal niet ingaan op alle nieuwe taken door het Rijk met onvoldoende geld naar de gemeentes zijn afgeschoven. Evenmin gaan we in op niet aflatende de drang van het Rijk tot grootschaligheid. De Provincie heeft zich die drang eigen gemaakt met de tafel van 15. ‘We moeten het zelf doen, want anders beslissen ze over ons’, aldus de presentatie van het duo Demmers/Polman in het Scheldetheater. Met exact het zelfde argument nam de Provincie de regie van het Rijk over ten aanzien van de Hedwigepolder. Niet de inwoners werden er beter van maar de zich zelf benoemde regisseurs, Peijs en Poppelaars. De schaarse argumentatie van Van Heukelom, bundeling van loketten, overtuigt niet. Dus, als de vos de passie preekt, boer, pas op je kippen.

4. De skihal en de claim van projectontwikkelaar
Hoe is het allemaal ook al weer begonnen? Een Belgische projectleider houdt het gemeentebestuur een worst voor in de vorm van een skihal en iedereen komt in beweging. Terneuzen zou en moest op de kaart worden gezet. Deze dagattractie werd evenwel vervolgens stelselmatig uitgekleed. De gemeenteraad kon niets (!) omdat bij raadsbesluit van 28 januari 2010, nr.11b de bevoegdheid tot het beslissen op aanvragen tot en het nemen van een projectbesluit aan het B&W werd gedelegeerd. Wat je delegeert, ben je kwijt. De stand van zaken is momenteel dat er een claim van de projectontwikkelaar ligt.

5. Democratie gemeenteraad verder uitgehold door de raad zelf
Formele beslissingsbevoegdheden vormen voor raadsleden een belangrijke machtsbron. Aan het raadsinstrumentarium kan de raad zelf vormgeven. Om invloed uit te oefenen is het immers niet alleen noodzakelijk over machtsmiddelen te beschikken, maar in veel gevallen moeten die instrumenten ook daadwerkelijk worden ingezet.
Het primaat van het kleinste grondwettelijke orgaan staat onder druk. De raad wordt steeds meer voor voldongen feiten geplaatst, waarbij hij verondersteld wordt in te stemmen met de uitslag van een onderhandelingsresultaat, bijvoorbeeld ten aanzien van de veiligheidsregio. Eventuele acties daartegen worden gepareerd met de stelling dat het wettelijke taken zijn.
Investeringen tot 300.000 euro zijn aan het college in de vorige raadsperiode gedelegeerd. Raadslid Groeneveld wees zijn collega’s hier fijntjes op tijdens de behandeling van een ‘genereus gebaar’ van € 210.000 aan voetbalclub Hoek. Terwijl een normale gemeenteraad het primaat heeft, zet deze raad zich vrijwillig buiten spel. Uitholling van de eigen democratie. Het is slecht gesteld met de democratische geest van deze gemeenteraad.

6. Checkpoint en strafrecht
Dit muisje heeft nog een strafrechtelijk staartje. De uitkomst is ongewis. De gemeente plaatste verwijsborden en het moment van ‘redelijke verdenking’ staat onvoldoende vast.

7. Masterplan, meesterlijk langzaam
Het zgn. Masterplan ‘Kop van de Noordstraat’ zal volgens wethouder Van Hulle op de commissievergadering Omgeving van 23 juni 2009 ‘grote projecten’ in het tijdvak oktober – december 2009 voldragen zijn. In 2009 zou een vierpartijen-overeenkomst worden getekend. De verantwoordelijke wethouder stelde in 2009 nadrukkelijk dat hij ‘niets wil overhaasten’. Deze handelwijze wordt wegens het ontbreken van visie en dadendrang voor zeker tien jaar geprolongeerd. De reserve is inmiddels aan een ander project gespendeerd en advieskosten van 800.000 euro werden afgeboekt. Goede raad is duur.

8. Financiële afwikkeling Sluiskiltunnel; Terneuzen gaat de boot in
De gemeente Terneuzen schiet er 1,6 miljoen euro bij in. Het gemak waarmee met dit soort bedragen akkoord wordt gegaan, moet redelijkerwijze ook richting inwoners worden gedaan. 55 terneuzen heeft er momenteel vanaf gezien ten aanzien van deze zaak informatie te vragen, al dan niet via WOB. De structuur van de stuurgroep onttrekt zich aan ons gezichtsveld. Welke marktpartij of welke bestuursorgaan heeft zich in deze zaak ongerechtvaardigd verrijkt? Wie heeft er niet goed opgelet? Feit is dat de provincie 10 miljoen euro erop voorruit gaat en Terneuzen 1,6 miljoen, althans volgens het college, ten laste van de begroting moet brengen. Om de juridische en financiële implicaties te overzien is onafhankelijke beoordeling nodig door de Rekenkamercommissie. Ter zake is al een onderzoeksuggestie ingestuurd.

9. Terneuzen op de kaart? Veerhavenplan rammelt aan alle kanten
Ja hoor, daar zijn we weer. Terneuzen moet weer eens zo nodig op de kaart gezet worden. Dat was met Scheldorado ook het geval. Resultaat: 2 x failliet. Who cares? De ambtelijke dienst wilde twee private verenigingen in één clubhuis onderbrengen. Sinds wanneer gaat deze daar over? Verder wil de gemeente de haven van het Rijk kopen. Kopen en dan allerlei erfpachtconstructies uitdenken is uit den boze en uit de tijd. Laat de haven aan marktpartijen over. Bovendien bedraagt het achterstallig onderhoud 2 miljoen euro, dus RWS zou de eigendom tegen betaling van 1,4 miljoen aan de gemeente kunnen overdragen. Zo het nu is berekend koopt de gemeente een oude auto voor de nieuwprijs. Niet erg prijsbewust dus.
Aan een particulier initiatief van een watersportverenging over de aankoop van een nieuw clubhuis wordt ambtelijk intern niet meegewerkt. Dit moet juist worden gehonoreerd. De vereniging heeft zelf een ¼ miljoen euro gespaard voor een nieuw onderkomen.
Het strandje staat op de rol voor 2022. Dit onderdeel verdient voorrang maar is in strijd met ‘Natura 2000’. Het plan is op zichzelf prachtig, maar alleen in een tijd van voorspoed. Het financiële plaatje van 8 miljoen euro baart zorgen. Puur natte vinger werk. Een miljoen voor wat beelden en een miljoen voor een uitkijktoren. Ter acceptatie vermoedelijk naar beneden afgerond. Want grote projecten, zo leert de ervaring, kosten in de regel 2,2 keer zoveel, een enkele uitzondering daargelaten.
Ronduit eng is de financieringsmethode: ‘Jelle zal wel zien’. In plaats van dat het plan veerhaven en de financiering daarvan een integraal geheel vormt, ziet de wethouder de financiën als ‘een uitwerking van dit plan’. Zo zet je Terneuzen niet op de kaart.

10. Schuldenpositie Terneuzen: open eind
Anno 2003 had de gemeente een positief vermogen en anno 2014 een negatief vermogen van >200 miljoen euro. Op de desbetreffende commissievergadering wenste de wethouder zich niet te bewegen in de richting van de niet-coalitiepartijen. De coalitiepartijen vonden het allemaal prima. Eén hunner raadsleden (CDA) voelde de behoefte vier keer (!) de niet-coalitiepartijen uit te dagen suggesties in de algemene beschouwingen op te nemen.
De wethouder wilde niet en kon niet aangeven bij welk bedrag de grens bereikt zou zijn.
De partij 55 terneuzen deed, althans in haar ogen, een redelijk tussenvoorstel als volgt:
Huidige schulden 204 miljoen
Veerhaven 8 miljoen geacht, uiteindelijk 16
Onvoorzien 5
Onverhoopte garantstellingen (je hand in een wespennest) 65
Maximaal schulden te maken 290 miljoen
Dit voorstel kon wethouder Van Hulle evenmin bekoren. Ook hier weer ‘Jelle zal wel zien’.

11. 1 miljoen euro lastenverlaging voor de inwoners
Al jaren wordt 3% trendmatig verhoogd, dus meer dan de inflatiecorrectie van 1 à 2% per jaar. De inwoners hebben nu eindelijk wat lucht, zuurstof nodig. Voor de inwoners moet 1 miljoen euro verlaging van heffingen en belasting realiseerbaar zijn. 55 terneuzen stelt voor een lastenverlichting voor de inwoners van 1 miljoen euro. Dit moet kunnen, gelet op de gehele miljoenennota van de gemeente. Bij andere zaken wordt ook niet op een miljoentje gekeken. Onroerend zaakbelasting, afvalstoffenheffing en hondenbelasting verlagen. In plaats een trendmatige verhoging van 3%, een vermindering van 1,5%, dus 4,5% verlaging.

Onroerend zaakbelasting 14,4 miljoen
Afvalstoffenheffing 7,2
Hondenbelasting 0,4
20 thans
19 voorstel
1 miljoen (4,5% eraf -voorzichtig afgerond- )

De dekking kan worden gezocht in het afzien van de uitkijktoren in het veerhavenplan. Of het afzien van een beeldenreeks in het veerhavenplan. ‘Subsidies en andere bijdragen’ van 60 miljoen euro kritisch bezien, enz. Ter zake zal op 3 juli een amendement worden ingediend.

Als andere partijen zich geroepen voelen om Freeke van repliek te dienen; U zijt wellekome…