Kinderen de dupe van transitie dyslexiezorg

Hup daar gaan we weer.
Weer een noodkreet en er zullen er nog meer volgen.
De continuïteit van zorg aan kinderen met dyslexie staat op het spel. Door een zeer traag verlopend, moeizaam transitieproces en beperkte budgetten dreigen kinderen tussen wal en schip te vallen. ‘Het is vijf over twaalf’, zegt directeur Lex Coene van het Regionaal Instituut voor Dyslexie (RID). ‘Ik luid de noodklok. Ons bedrijf werkt landelijk en we hebben een goed beeld van de ontwikkelingen in alle regio’s. Alle zorgverleners in de jeugd ggz kampen met dezelfde problemen. In veel regio’s is nog totaal niet bekend wat er na 1 januari 2015 gaat gebeuren. Er is nog geen contract getekend en 50% van de gemeenten heeft de aanbesteding niet rond. Dat is vervelend voor alle zorgverleners, maar raakt ook de kinderen direct als de zorg niet kan worden gecontinueerd. Ik vind dat uiterst zorgwekkend.’

Gemeenten zijn vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de bekostiging van de jeugdzorg. Dyslexiezorg, nu nog vergoed vanuit de basisverzekering, valt daar ook onder. Vooral doordat het Rijk gemeenten opzadelt met beperkte budgetten, zijn gemeenten huiverig om contracten te sluiten. Ze weten niet precies voor hoeveel kinderen zij zorg moeten regelen, omdat er regionaal geen of nauwelijks cijfers voorhanden zijn. In sommige regio’s krijgen zorgaanbieders alleen voet aan de grond als ze dezelfde kwaliteit leveren voor 20 tot 40% minder geld. Deze percentages staan in schril contrast met de door het kabinet genoemde bezuiniging van 2%. Er zijn signalen dat ook in zee wordt gegaan met dubieuze aanbieders die beweren de kinderen te kunnen ‘genezen’ met hun aanpak.

Malafide
‘Vanaf 2009 kunnen basisschoolleerlingen vergoede dyslexiezorg krijgen’, zegt Coene. ‘Wat kwalitatief goede zorg is, is neergelegd in het Protocol Dyslexie Diagnostiek & Behandeling. Met het Nationaal Referentiecentrum Dyslexie (NRD) en het Kwaliteitsinstituut Dyslexie (KD) hebben we malafide praktijken hard aangepakt. Er ligt inmiddels een handreiking van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en de ministeries van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Veiligheid en Justitie waarin diezelfde kwaliteit is geborgd. Maar een aantal regio’s weet het beter en denkt zelf wel te kunnen bepalen wat kwaliteit is. Los van het feit dat gemeenschapsgeld zo wordt verspild, zijn de kinderen de dupe. Zij krijgen slechte zorg met alle gevolgen van dien!’

Winst
Coene ziet allerlei uitwassen en maakt zich zorgen. ‘Er is zo hard gevochten voor kwalitatief goede dyslexiezorg voor basisschoolleerlingen. We hebben studies waarin is berekend wat een goede dyslexiebehandeling oplevert voor het kind en de samenleving. Belangrijkste aspect daaruit vind ik dat kinderen na behandeling in staat zijn om op hun eigen niveau verder te leren. Dat betekent dat zij uiteindelijk opgroeien tot zelfverzekerde mensen. Heel wat anders dan gefrustreerde kinderen die altijd miskend worden omdat ze dyslectisch zijn!’

Kwaliteit voorop
Het kan ook anders. Sommige regio’s nemen de opdracht om kinderen zo goed mogelijk te helpen zeer serieus, zegt Coene. ‘Die opdracht is: goede zorg zonder wachtlijsten. Dan moet je dát ook als uitgangspunt nemen en niet “hoe kunnen we deze zorg zo goedkoop mogelijk inkopen”. Natuurlijk moet er op de centen worden gelet. Maar niet ten koste van de kwaliteit van zorg.’