November slachtmaand, vooral in Zeeland

November slachtmaand. Thermphos failliet verklaard, Dow Terneuzen ontslaat tientallen mensen, Neckermann neemt er een paar aan en laat er ruim 200 aan hun lot over, de gevangenis Torentijd gaat dicht, mag althans worden verondersteld. Havenbedrijf Zeeland Seaports tempert nu al de verwachtingen, die clubs communicatiemethodiek kennende betekent dat nieuwe rampspoed in zicht wegens het debacle met de glastuinbouw in de Kanaalzone. Zeeland -eeuwig in ruste en alles bestuurlijk afwachtend- zit in de hoek waar de klappen vallen. Plots krijgt men -volk en notabelen – in de smiezen dat de mondiale crisis dus niet aan het land in zee voorbijgaat. 21 november 2012 kan de annalen in als een zwarte dag. En niet alleen omdat Goeree definitief nooit bij Zeeland gaat komen en dáar hoeven we overigens niet echt rouwig om te zijn, want nu de SGP daar een klinkende overwinning behaald heeft op de regeringspartijen VVD en PvdA, met 9 zetels voor de Staatkundig Gereformeerden tegen vier zetels voor liberalen en sociaal-democraten is Goeree werkelijk een eiland van de kraaien geworden. Een gemeenten waar de vrouwen bestuurlijk geen zeggenschap zullen hebben. Plasterk kan niet anders dan daar straks een potige rode vrouw neer te zetten als burgemeester. Alzodus!

En is het allemaal onverwachts. Welnee. De teloorgang van Thermphos was al tijden gaande, net zoals de teloorgang van Zalco die eerder dit jaar zijn eind vond. Het is overigens wel een beetje warng dat er nu in Den Haag en elders wat koude drukte gemaakt wordt over dat radio-actief afval dat Thermphos de wereld nalaat. Dat doet het bedrijf namelijk al jaren, alleen tot voor kort kwam de vraag wie gaat dat goedje opruimen nooit echt im frage en dat is nu wel het geval. Het Rijk kan voor de opschoning opdraaien. Kosten ettelijke honderden miljoenen. Dat wordt dan daags voor het faillisement wordt uitgesproken middels een emailtje wereldkundig gemakt aan de parlementsleden en ja, dan ontstaat er reuring. Bewust handelen? Ik peins van wel.

Feitelijk had het bedrijf al tijden geleden failliet verklaard moeten worden, omdat jaren achetreen geen cent gereserveerd is voor het opschonen van het terrein mocht er ooit een eind aan de bedrijfsactiviteiten komen. Dow Chemical in Terneuzen maakte er in de jaren ’60 en ’70 ook een zooitje van, maar heeft tenminste de laatste tien jaar zijn eigen terrein terug opgeschoond. Thermphos? Nee, niente. Die bleven niet alleen afval produceren, zo bliezen ook giftige stoffen de lucht in. De controle van de overheid was miniem en toen die overheid eindelijk in actie kwam mocht Thermphos weeklagen over de hoge kosten die het schoonmaken van de emissieuitstoten met zich meebrachten. “Bij elke beslissing die Thermphos neemt – groot of klein – geldt de voorwaarde “bescherming van mens en milieu”. Thermphos voelt zich verantwoordelijk voor de mensen die er werken, de mensen die in de buurt wonen, nu en de toekomstige generaties”, zo schreven ze op hun website, maar of dat gemeend was, ach…

Aan het bedrijf hing de laatste tijd ook nog een ander luchtje. De Telegraaf meldde in 2009 dat het bedrijf via een Israëlische stroman in handen was gekomen van de Russische maffia. Kamervragen volgden.

2009z20914-antwoorden-kamervragen-inzake-fosforfabriek-thermpos-te-vlissingen-18392 kopie

Maar justitie in Nederland voelde er weinig voor om handelend op te treden. In bijgaand stuk blijkt ook de rare rol van ABN Amro destijds die eerst negatief over de verkoop adviseerde, maar vervolgens wel goudgeld aan de deal verdiende, omdat het – zo valt te lezen – niet anders kon. Voor de goede orde, dat was in de tijd dat de ABN nog gerund werd door oppergraaier Rijkman Groenink en dat diens broer Jelle directeur was van Thermphos in Vlissingen. Laatstgenoemde woont tegenwoordig in Zuid-Frankrijk, maar alla.

De positie van de eigenaren verklaart wellicht waarom in Den Haag weinig ondernomen is om Thermphos te redden.
En dat dan nu – terwijl Zeeland zo worstelt – komt er een curatortje (van) Boven drijven die de Staat vermanend toe gaat spreken. Dat het lekken van gevoelige en incorrecte informatie een eventuele doorstart van het bedrijf – waar hij nog hoop op heeft (maar klaarblijkelijk zo’n beetje als enige) – ernstig kan frustreren. Dat is het gebral van een man die zich druk maakt om zijn “success-fee”. Negeren.
En dan hebben we nog Albert de Vries, die zich als vers kamerlid plots opwerpt als de Redder van Zeeland. Komkom meneer De Vries. Niks doorstarten. Dicht die tent, opruimen die troep (wellicht heeft de EU daar vergroeningsmiddelen voor), die ontslagenen aan nieuw werk zien te helpen.
Want zij, die gewone werkmannen en vrouwen, die zijn de dupe.