Geen fabriek meer over, wel een museum

Het industrieel museum In Sas van Gent opent begin volgend jaar zijn poorten. Dat is mooi. Straks hebben we geen enkele maakindustrie in de streek meer over, maar we hebben wel een museum vol met oude machines, stookhuizen en ouwe troep. Kunnen we – dankzij een gulle gift van Dow van 50 mille, miljoenen van de gemeente Terneuzen (ja, die hebben we over) en wat donaties van die en genen volop mijmeren van die goeie ouwe tijd, toen er nog arbeiders waren, die van de bazen niet op de socialisten mochten stemmen. Nu zijn er geen arbeiders meer, die Dowmensen noemen zich al jaren operators en bij Yara is het niet anders, op de PvdA wordt sowieso niet meer gestemd en fabrieken, die zijn er ook niet meer.

O ja, we hebben die veelgeroemde bio based economy ervoor in de plaats gekregen. Prachtverhalen uit Middelburg, Terneuzen en Brussel over die duurzame chemiepoot die zoveel voor ons betekenen kan, maar banen? Banen ho maar, niks van dat. Ja. professor Soethaert en zijn team plukken de vruchten van deze nieuwe loot aan de industriële boom en een handvol biodieselproducenten, wat afvalverwerkers, maar verders…ha. Impuls Zeeland zorgde het voorbije jaar weer voor een stuk of tig (dertien, veertien) nieuwe bedrijven, die maar liefst honderden nieuwe banen kunnen genereren als het meezit. O ja, welke bedrijven, welke banen, welke sprookjes en waneer verschijnt de film?

De bittere realiteit is dat Zeeland de enen na de andere klap te verwerken krijgt en dat het einde van die klappenreeks nog niet in zicht is. De maakindustrie verdwijnt. En zeker die bedrijven die ooit hier zijn gekomen vanwege de goedkope energievoorziening, die nu – de energie – veel en veel duurder is hier dan elders. En arbeid, arbeid is in onze contreien ook vrij duur, dus verdwijnen onze lampenmakers naar Polen en China, onze metaalbedrijven naar het oosten en volgen onze scheepswerven in hun kielzog. Aluminiumfabrikanten gaan bij de winplaatsen van bauxiet zitten of bij plaatsen waar goedkoop veel energie opgewekt kan worden en de zware chemische bedrijven verkassen meer en meer naar regio’s waar olie en gas bijkans spontaan de grond uitwellen.
En in Zeeland, in Zeeland verspeelt men kans na kans.
Tien jaar gelden had het Sloegebied in potentie de batterij van Nederland kunnen worden, een oplaadbare zelfs. Kansen waren er, ze zijn ook were verkekekn. Het Sloegebied had toen de havens van Zeebrugge en Antwerpen de loef kunnen afsteken, maar de schelpen van de Kaloot bleken belangrijker, hetzij zo, maar een Westerscheldecontainerterminal komt er nooit meer, wat het huidige college van GS ook zeggen mag, PZC-verslaggever Jan van Damme tekende het weken geleden nauwkeurig op, die WCT gaat de ijskast in en komt daar nooit meer uit. En Zalco, Thermphos, de suikerfabrieken van Sas, de Cokesfabriek en nu de Glasfabriek, ze zijn geschiedenis, voltooid verleden tijd.
Hoelang zal Damen het nog volhouden? Ik vrees het ergste.
Of het andere Sasse Saint Gobainzusje, de Zuidchemie, al jaren een marginaal boeltje. Dicht? Dit jaar, volgend jaar.
En Cargill in Sas van Gent, mooi bedrijf, traditioneel, maar wel Amerikaans en over afslankingen is in het recente verleden ook weleens gesproken. Blijft die zaak overeind.
Yara dan, recent gemoderniseerd, toekomst veiliggesteld werd er gezegd, (dat er na modernisering 110 banen minder te vergeven waren werd angstvallig verzwegen) maar wel al jaren klagen over de hoge gasprijs. En dat doet Dow ook al jaren. Dow, paar jaar terug vijf fabrieken verkochten aan derden. Volgt er binnenkort meer? Ron de Kort, statenlid van de PvdA en lid der ondernemingsraad van Dow, zegt van niet, maar Ron mag de boardroom in Midland nimmer frequenteren en weet bijgevolg ook niet alles.
Maar goed gelukkig hebben we Zeelandia in Zierikzee nog, Vroon in Breskens en De Hoop (alhoewel De Hoop, in de bouw gaat het ook niet zo goed, al jaren en dat laat ook zijn sporen na). Nee, gelukkig hebben we de fritesfabrieken nog en de Bison Kit in Goes en de ijzergieterij in Sas (of is die ook al dicht).

Maar alla, negativo.
Volgend jaar openen we blijgemoed een museum.
Het Instituut van verloren gegane arbeid!