Autarkisch

Geplaatst op 20 april 2010 door van Gremberghe

Zeeuws-Vlamingen gaan in de toekomst volledig voor zichzelf zorgen.
Een mooi toekomstbeeld voorwaar.
Trendwatcher Justien Marseille, een van de motoren achter de campagne UwNieuweToekomst, schetst dat toekomstbeeld in de voorjaarsuitgave van Zilt Zeeland, het magazine voor Zeeuwen en hen die dat willen worden.
Nu ben ik een echt Zeeuws-Vlaming, uit de klei getrokken en door schade en schande wijs geworden, maar ik voel eerlijk gezegd niets voor dat autarkisch toekomstbeeld dat mevrouw Marseille mij en velen offreert. “Niet de economie is langer de drijfveer, maar de kwaliteit van het leven. Zeeuws-Vlaanderen biedt ruimte voor autarkisch leven, zelfvoorzienend. Het biedt kansen voor innovatieve manieren voor omgaan met vervoer, geld en wonen, verhaalt ze in Zilt
Zo, allemaal mooi en aardig, maar maak dat maar eens hard voor al die mensen die naar Zeeuws-Vlaanderen willen verkassen.
Zonder een economsiche basis is een leven in zekere welstand onmogelijk. Ik heb autarkische samenleving van dichtbij mogen ervaren en ik voorspel dat de Zeeuws-Vlamingen van morgen echt niet gaan bestaan van eigen volkstuintjes en ruilhandel in diensten en producten.
Marseille en Zilt schetsten een beeld van een regio dat niet correspondeert met de werkelijkheid en dat ook niet toekomstbestendig zal zijn. Zeker, Zeeuws-Vlaanderen biedt rust en ruimte, biedt mogelijkheden om innovatieve diensten en producten te ontwikkelen (als Zeelandnet zijn tarieven niet zo hoog houdt) die nieuwe niet lokatie gebonden bedrijvigheid met zich mee kunnen brengen, biedt ruimte om op het gebied van de zorg stappen te zetten (zorgtoerisme, domotica), maar die mogelijkheden zullen nooit tot wasdom komen als ze geInitieerd moeten worden door lichamen als de provincie of de taskforce UwNieuweToekomst.
Het huidige Zeeuws-Vlaanderen is voor nieuwkomers niet bepaald aantrekkelijk. Economisch staat de regio zwaar onder druk, de onderwijsvoorzieningen idem dito, het voorzieningenniveau keldert achteruit en door de economische crisis zijn sectoren waarin wel nog enige groei gegeneerd zou kunnen worden, zoals de recreatiesector, niet bij machte om een transitie door te maken van ouderwets verblijfstoerisme (gericht op gezinnen) naar niet-seizoens en niet-groepsgebonden verblijfstoerisme.
Heden en verleden zijn altijd de basis geweest om een toekomst op te funderen. Wie verzuimt om de problemen van nu te tackelen komt mogen voor nog grotere problemen te staan.
UwNieuweToekomst gaat er prat op dat in 2009 77 mensen zich gevestigd hebben in Zeeuws-Vlaanderen. Dat mag.
Daar staat echter tegenover dat vanwege het gebrek aan (economische) ontplooiingskansen een veelvouw van dat aantal Zeeuws-Vlaanderen verruild heeft voor andere regio’s in den lande. Dat tientallen jongeren de streek verlaten hebben wegens studieredenen, maar vooraleerst (met uitzondering van de weekeinds) niet meer terugkeren. UwNieuweToekomst zou zich ook meer om onze nieuwe toekomst moeten bekommeren en dat gebeurt tot op heden te weinig. Een en ander heeft ook te maken met de organisatie van de taskforce, die teveel uit praat- in plaats van doegroepen bestaat.
Een taskforce die in een jaarveslag meldt 12.000 bezoekers te hebben getrokken op de eigen website zou zich eigenlijk diep moeten schamen, een doorsneeblogger bereikt zo’n publiek als het een beetje meezit in een paar maanden.
Nee, het roer moet om in de regio.
En snel, want anders dreigt voor ons alhierre
daadwerkelijk een autarkisch bestaan
a la Malawi….

Over van Gremberghe

Journalist en internetondernemer. Verslaggever in algemene dienst. Schrijft over Zeeland, Neder- en buitenland. Over wat wel en niet gebeurt, over reizen en soms over gewone mensen. Immer gedreven en oprecht, voor zover daar sprake van kan zijn.
Dit bericht is geplaatst in DAAR : Zeeuwse zaken, GINDER; Nationale en internationale zaken, HIER ; Zeeuws-Vlaamse zaken. Bookmark de permalink.

3 reacties op Autarkisch

  1. Cees Maas schreef:
    20 april 2010 om 17:42

    Trendwatchers moet je sowieso niet serieus nemen als het om serieuze zaken als de toekomst van ZVL gaat. Maar als het roer om moet, (dat is nog de vraag, want zo echt slecht gaat het toch niet), als dat roer om moet is de vraag: naar welke kant?
    Welke oplossingen ziet Gremberghe dan voor zich? Meer industrie in de Kanaalzone? Een veel beter en visionair toeristisch beleid? Dat vraagt bestuurders en ondernemers met visie en die zijn er in ZVL wel voorhanden, hoewel er altijd meer bij kunnen.
    Kunnen de Zeeuwsvlamingen de veronderstelde gouden eieren ‘rust en ruimte’ (voor hetzelfde geld schrijf je: saai en leeg) in omzet en werkkansen omzetten?
    Dat zijn de vragen.
    Dan nog een opmerking: iedereen papegaait elkaar maar na door te zeggen dat krimp in een regio catastrofaal voor die regio is, omdat de voorzieningen etc. dan minder worden. Ik denk dat krimp een zegen kan zijn, mits je de wettelijke regelgeving voor krimpregio’s versoepelt. Ja, inderdaad betekent dat: subsidie voor dat laatste winkeltje in dat kleine dorp, subsidie voor dat laatste schooltje en een formatieversoepeling zodat de school met minder leerlingen kan draaien. Iedereen weet: kleine klasjes zijn een zegen voor de kleerlingen en de leerkrachten en je verhoogt er zelfs de kwaliteit van onderwijs mee.
    Zo zijn er voor alle problemen van Zeeuws-Vlaanderen creatieve en humane oplossingen te bedenken. Die weliswaar nationaal belastinggeld kosten (trendwatchers praten nooit over geld), maar als integere investeringen in een samenleving moeten worden gezien.
    Tot slot: de krimp. De feiten zijn dat de bevolking van een regio die 100.000 inwoners (grofweg) telt, op dit moment in de tijd met tientallen per jaar afneemt. Er hebben zich kennelijk 77 zielen in 2009 gevestigd en men juicht daarover. Waarom? 77 Mensen zijn maar 25 gezinnen. In een reusachtig gebied met een inwonertal dat bijna een derde van heel de Zeeuwse bevolking beslaat. Los daarvan, de wereld is al vol genoeg met wegen, huizen, mensjes en al hun gedoe. Nederland staat hoog op de lijst van overbevolkte landen. Krimp zou een zegen zijn voor de overgebleven natuur en voor het gemoed van mensen die juist van ruimte en rust houden.
    Ik zou hier een heel pamflet over kunnen schrijven, maar dat is niet nodig nu.
    Ik groet u allen.
    Cees Maas

  2. Stan de Bakker schreef:
    21 april 2010 om 17:27

    Ben het volledig met Cees Maas eens wat betreft de bevolkingsgroei. Op Linkedin was en is er ook zo’n discussie over “krimp” aan de gang met luchtfietsers ala Marseille. Als je echt iets met deze regio wilt doen, maak dan eerst maar eens komaf met het zootje wat “regeltjes” heet, hier versus over de grens. Allemaal verschillend en tegenstrijdig. Vandaag stonden mijn eigen woorden in de krant, gebezigd door twee makelaars (waar halen ze het realiserend vermogen vandaan?) die ik ook in die discussie op Linkedin gebruikt heb. Ga zo door jongens! Over 20 jaar op naar de 20 miljoen in Nederland? Nergens meer bij het water kunnen komen etc.? (gr.m.) Feesten!

  3. Justien Marseille schreef:
    22 april 2010 om 16:16

    Helemaal eens over de regels en drempels. En als je ze tegenhoudt komen ze inderdaad niet :-).

    Verder licht ik graag het een en ander toe. Het is altijd moeilijk in een aantal woorden die een bladzijde biedt uit te leggen hoe bepaalde toekomstbeelden ontstaan, en wat het verleden leert over omslagen in het denken.

    De huidige hang naar autarkie, waarop de nadruk is komen te liggen, en de ruil en ‘andersom economie’ is niet gelijk aan de gedwongen autarkie die we ons van vroeger herinneren. De autarkie die nu in de belangstelling staat bij innovators, zij die voor de troepen uitgaan, wordt gedreven door de behoefte aan controle over essentiele zaken als energie en voeding. Dit komt niet voort uit gedwongen zelfvoorziening en schaarste, maar uit een behoefte aan controle en delen. En behoeftes hebben economische meerwaarde. Het is een reactie op het verlies van vertrouwen, en mogelijk geworden door de hoge welvaart en de verbondenheid in netwerken. “Zoals de punks het vastgoed kraakten, zo kraken de subversieven van nu het recht op groen en zelfvoorziening”
    Een tweede reden belangrijke peiler onder het vermoeden dat er over tien jaar ‘eerder te veel dan te weinig mensen naar het gebied willen’ is het gegeven dat de plaats van het werk binnen enkele jaren niet meer leidend zal zijn. Het aantal werknomaden stijgt gestaag. En mochten Nederland, Zeeland, Zeeuws Vlaanderen en Belgie in staat blijken het inderdaad indrukwekkende pakket aan marktverstorende en op hele oude situaties gebaseerde drempels te beslechten, dan is het gebied kansrijk als groene delta in een Europese metropool.

    In potentie, want de alom bekende drempels, van de extra leveringskosten voor ondernemers* tot ‘de enige dierentuin waar je zowel bij de ingang als bij de uitgang dient te betalen**” liegen er niet om. De economische misstanden en discriminatie waar de streek onder leidt verdienen absoluut aandacht, en zijn van de gekke. Terwijl ‘de voorraad’ in principe op orde is. Juist hierdoor leent Zeeuws Vlaanderen zich als ideale voedingsbodem voor serieuze experimenten met nieuwe economische vormen. Want waarom de interne markt niet bevorderen door kortingsbonnen voor aangesloten winkeliers bij de tunnel? En waarom niet een programma rond het prachtige, maar leegstaande restoria aan de haven bij Breskens? Een ‘vind een lift’ applicatie om het vervoersprobleem te tackelen? Experimenten waarin elders in Europa interessante resultaten zijn geboekt. Experimenten die ook al plaats vinden, maar waarvoor, vanwege het te innovatieve karakter, sceptisch over wordt gedaan, en dan als ‘te wild’ ter zijde worden geschoven.

    Zeeuws Vlaanderen heeft het in zich te ontwikkelen als de Amsterdamse pijp. Van outcast naar middelpunt. Het bestaat. Het zijn samenlopen van omstandigheden. Uit economische noodzaak weken de hippe jongeren van Amsterdam uit naar de toenmalige achterstandswijk de Pijp. Het plattegrond van de wijk leende zich voor een autoluw en creatief klimaat, en na de eerste durfals met weinig geld en veel energie volgde de kroegjes, authentieke winkels en mensen die ook graag deel uit wilden maken van de sfeer. Ondertussen is de wijk, die zelfs even bedreigd is geweest, een dure en gewilde. Met huizenprijzen waarvoor je in Zeeuws Vlaanderen inderdaad ‘voor jezelf kan beginnen’. Juist bij deze mensen sluimert nu de droom van ‘autarkie’, juist deze mensen hebben vaker banen waarin ze maar deels gebonden zijn aan werkgever of randstad.

    Maar eerlijk is eerlijk, had de gemeente Amsterdam toen moeilijk gedaan over geveltuintjes of bankjes op straat, of hadden zij entree gevraagd, dan was de kans groot geweest dat ze een andere hotspot gekozen hadden.

    Kortom, Zeeuws Vlaanderen heeft het in zich, en of dit gebeurd hangt mede af van eigen handelen. Trends kan je tot op zekere hoogte sturen. De goede, maar ook de verkeerde kant op. Werk aan de winkel dus.

    Een tweede nuancering betreft mijn rol als ‘luchtfietsende trendwatcher’ en ‘een van de drijvende krachten achter’ tot zelfs ‘anarchist’. Mijn rol in deze is niets meer of minder dan sinds 2007, zo nu en dan, en naar eer en geweten, onderzoek doen naar de kansen van de kansen van de streek, en zo nu en dan deel uit maakte van een team mensen dat, over de grenzen van gehuchten en geruchten, zich hard maakt voor de streek. En niet alleen tot ideen, maar ook tot klinkende resultaten leidde. Hierbij leverde ik ‘een blik van buiten’ en cijfermateriaal om blik te ondersteunen.

    *Gelezen op het blog van het Meisje van de Slijterij en **gehoord op een bijeenkomst over Zeeuws Vlaanderen in Europa.

Reacties zijn gesloten.