De Zeeuwen bestaan niet zegt Plasterk

Het gaat niet goed met minister Ronald Plasterk. Het lijkt me een goed idee om de beste man enige tijd rust te gunnen, wellicht moet-ie daar zelf eens over nadenken. Want laat ons wel wezen; als je durft te stellen dat Zeeland niet bestaat, dat die provincie het recht op een bestuurlijke entiteit ontbeert, vanwege het ontbreken van een eigen identiteit, dan ben je toch de weg een beetje kwijt.

Goed, als je eerder al eens groepen hebt dat Friesland ook niet bestaat als eenheid en het Fries geen taal is maar een dialect, dan begrijp ik dat je als bewindsman best diezelfde vlieger durft op te laten als het om Zeeland gaat. Maar ja, als je dan zelf terugkomt op je Friese gedachtengang en Friesland – om je vele partijgenoten aldaar goedgezind te willen zijn – alsnog een kans op een zelfstandig bestuurlijk voortbestaan biedt, dan ben je geen man van vaststaande principes.
Maar ja, er gaat de laatste tijd wel eens meer wat mis.
Weet je nog, afgelopen najaar in Nieuwsuur, toen je de Amerikanen ervan betichtte dat ze meer dan een miljoen telefoongesprekken van Nederlanders hadden afgeluisterd, dat dat absoluut niet kon, dat dat het gedrag een bondgenoot onwaardig was. Je zei het gewoon tegen die Twan Huys.
“Het kon niet!”
En nu kom je afkakken met een briefje aan de Kamer, waarin botweg gesteld wordt dat Nederland zelf die gesprekken heeft afgeluisterd en heeft doorgespeeld aan de Amerikaanse inlichtendiensten. Dat zeg je gewoon! Dat er dagelijks 5000 mensen afgeluisterd worden om die Amerikanen te plezieren en dat naast de 50.000 die dagelijks nog eens getapt worden voor andere motieven.
Zo’n bewindsman, onder wiens verantwoordelijkheid dit soort praktijken worden uitgevoerd, moeten wij – de gewone mensen – nu vertrouwen. Kom nou!
En zo’n minister, die bijna 400.000 Zeeuwen – en zo voelen ze zich ook – hun identiteit af wil nemen, moeten wij de Z -..nou ja..wat we dus niet zijn – serieus nemen. Kom nou!

Speciaal voor jouw Ronald, een stukje Wikipediaanse geschiedenis over Zeeland, over regionale identiteit, over het veroverde land in het zuidwesten. Lees het even toe…

Zeeland werd reeds voor de tijd van de Romeinen bewoond. Uit die tijd stammen ook de beelden van o.a. de godin Nehalennia, die door vissers in de Oosterschelde zijn gevonden.
Sinds de middeleeuwen is de strijd tegen het water een rode draad door de geschiedenis. Aanwinning en verlies van land wisselden elkaar af. Vrijwel de hele provincie (behalve de duinstreek) ligt op of onder zeeniveau. Het landschap is een lappendeken van polder(tje)s en dijken. De geografie van Zeeland is in de loop van de tijd grondig gewijzigd. De vele kleinere eilanden zijn langzamerhand samengegroeid tot de grotere (schier)eilanden die we nu kennen. Andere voormalige bewoonde gebieden staan nu onder water (o.a. het Verdronken Land van Saeftinghe en het Verdronken Land van Zuid-Beveland).
Tijdens de 16e en 17e eeuw heeft Zeeland, evenals Holland, een grote bloeiperiode doorgemaakt. Een aantal Zeeuwse steden zoals Middelburg, Vlissingen, Zierikzee en Veere, speelden toen als internationale havenstad een betekenisvolle rol in de Lage Landen. Middelburg was tot het einde van de 16e eeuw de grootste handelsstad van de Noordelijke Nederlanden en tot en met het derde kwart van de 17e eeuw, met 27.000 à 30.000 inwoners, de op vier na grootste stad (meer inwoners dan Den Haag en Utrecht) van het land. Na Amsterdam was Middelburg, tot het laatste kwart van de 17e eeuw, de grootste havenstad van de Republiek. In Middelburg was de Admiraliteit van Zeeland gevestigd. Als VOC-stad had Middelburg (Kamer van Zeeland) half zoveel macht als Amsterdam; Middelburg was echter even belangrijk als de andere vier VOC-steden: Delft, Enkhuizen, Hoorn en Rotterdam bij elkaar.
In de 18e eeuw nam de welvaart in Zeeland af. In 1795 had Middelburg ongeveer evenveel inwoners als Haarlem en Groningen en was met 20.146 zielen (na de reeds genoemde steden en Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Leiden) nog de achtste stad van Nederland. Zierikzee was in 1795 met 6086 inwoners de tweede stad van Zeeland. De andere belangrijke Zeeuwse steden waren Vlissingen, Goes en Veere met, in genoemd jaar, respectievelijk: 5691, 3711 en 1860 inwoners.
Met de komst van de spoorwegen werden Zuid-Beveland en Walcheren in de 19e eeuw door middel van dammen met het vasteland van Noord-Brabant verbonden. Sinds 1872 ligt er een spoorlijn tussen Vlissingen, Middelburg, Goes, Bergen op Zoom en Roosendaal: de zogenaamde Zeeuwse Lijn. Zeeuws-Vlaanderen heeft nog wel een goederenspoorlijn en een tunnel onder de Westerschelde, maar voor de rest is dit stuk Zeeland afgesneden van de rest van Nederland.

Het is maar een greep, maar als je wilt – en als wetenschapper moet je dit toch aanspreken – zijn er honderden boeken te vinden, te lezen, over Zeeland, de Zeeuwse identiteit en ja zelfs de Zeeuwsche Taele, maar goed dat mag je net als het Fries aanmerken als dialect, daar zit ik niet zo mee.
Nee, zoals gezegd, neemt even tijd voor jezelf.
Neem geruime tijd – nader door jezelf of opponenten te bepalen – vrijaf van de Haagse perikelen. Ga lezen, werk aan je geestelijke en lichamelijke welzijn. Flikker die hoed weg en probeer weer te denken als de goede wetenschapper die je ooit was. Rationeel, feitelijk en vooral eerlijk.